نخل گردانی

نخل‌گردانی، حملِ تابوت چوبی عظیمی است و پس از ورود اسلام به ایران، نمادی از مراسم سوگواری محرم در ایران می‌باشد. در دههٔ اول این ماه، تابوت درحالی‌که توسط پارچه‌های مشکی و سبز پوشانده شده، توسط عزاداران پرشماری (به‌دلیل وزن زیادِ آن) حمل می‌شود. این سازه مابقی روزهای سال در حسینیه‌ها و مساجد نگهداری می‌شود. آیین نخل‌گردانی در همه‌ی سرزمین ایران شناخته‌شده و معمول نبوده است. حوزه‌ی جغرافیایی-فرهنگی که در آن مراسم نخل‌گردانی از دیرباز و بیش از حوزه‌های دیگر رواج داشته، حوزه‌ی فرهنگ کویری، در شهرها و آبادی‌های کویرنشین و حاشیه‌ی کویر ایران بوده است.

اصلی‌ترین مراکز برگزاری آیین باشکوه نخل‌گردانی در شهرها و آبادی‌های اطراف کویر مرکز ایران است؛ از جنوب خراسان گرفته تا سمنان، دامغان، خمین، نواحی قم، کاشان، ابیانه، خور و بیابانک، زواره، اردستان، نائین و شهرهای دیگر اما در برخی از شهرهای این حوزه‌ی وسیع جغرافیایی، این مراسم اهمیت بیشتری دارد و با شکوه و آداب خاصی برگزار می‌شود. در یزد که استانی مذهبی است و آوازه عشق و ارادت مردم آن به ائمه‌ی اطهار(ع) به خارج از مرزها نیز رسیده است هر ساله مراسمی خاص برپا می‌شود و علاوه بر مردم استان که خود میزبان برگزاری مراسم‌ مختلف هستند، افرادی از سایر استان‌های کشور و تعداد زیادی گردشگر خارجی نیز به تماشای شور حسینی این خطه از کشورمان می‌آیند.

آداب و شیوه‌ی نخل‌بندی و نخل‌گردانی در یزد و تفت، آن‌چنان که آیتی در تاریخ یزد نقل می‌کند، مشابه یکدیگر و در زمانی معین از روز در میدان‌های بزرگ و معروف این دو شهر برگزار می‌شده است. مراسم نخل‌بندی و نخل‌گردانی در یزد که در اصطلاح محلی به آن «نقل» نیز می‌گویند، به این شکل است که چند روز پیش از شروع ماه محرم، خادمان حسینیه و اعضای هیئت‌ها، نخل را تزیین و آذین‌بندی می‌کنند. آذین‌بندی نخل چند روز طول می‌کشد. در طول این مدت، خدام، زیورآلات و وسایل مربوط به تزیین نخل را از انبار، بیرون آورده و تمام روز را با پاهای برهنه به این امر می‌پردازند.